Korkuların Dile Gelmesi

Bazen bildiğimiz bir kokuyu duyduğumuzda bize belli anıları hatırlatması oldukça tanıdık geliyor, bazen çocukluk anılarımıza kadar götürüyor bizi. Böylelikle çoğunlukla bir anılar silsilesine sürükleniyoruz. Kokular, hissettiğimiz yeri, o esnada orada bulunan kişileri ve o anki hissettiklerimizi bile bize tam olarak anımsatıyor. Peki beynimizde o an neler oluyor da bunları düşünüyoruz?

Amerikalı nörologlar, tanıdığımız bir koku ile kokunun ilişkili olduğu anı nasıl hatırladığımıza; daha da ayrıntılarına inmek gerekirse beynin hangi mekanizmasının bunu sağladığına dair bir araştırma yapmışlar. Tanımlamasını tam olarak gerçekleştiremediğimiz durumlarda kokuyu herhangi bir cisimle de bağdaştırabiliyoruz; sözgelimi, “anneanne evi kokusu” buna güzel bir örnek. Bu andan itibaren de o evdeki eşyalar, yaşanılan belirli anlar bir bütün oluşturarak zihinde canlanıyor. O halde, daha önce bildiğimiz bir kokuyu hissetmenin, ilişkili olduğu anıları hatırlatmasına izin veren beynin hangi mekanizması?

16 Nisan’da Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre, bu mekanizma, iki bölge arasındaki beyin dalgaları aracılığıyla gerçekleşiyor; bunlardan biri ikincil koku alma bölgesi olarak da bilinen, koku depolanması ve bir sonraki karşılaşmada hafızadaki koku ile kıyaslanmasında temel kısım olan entorhinal korteks; bir diğeri ise hipokampüs (beyin çıkıntsı) olarak adlandırılan, hafızada çok önemli bir yeri olan ve bize geçmiş olayları hatırlatan beynin zonu. Hipokampüs, koku alma soğanının hemen yanında yer alıyor. Bu da koku ile anıların ilişkilendirilmesinde anlamlı bir çıkarım olarak kabul ediliyor.